Moçambique

Moçambique
Parque da Gorongosa

Douro

Douro
An cama de mofo

segunda-feira, 19 de setembro de 2011

La ruga de Adelaide Monteiro

 Testo salido ne l Jornal Nordeste

L merujeiro remortigaba las sobras de puolo nun berano que parecie terminado pula scuridon de las nubres benidas de los cabeços d’Angueira amanaciando auga fuorte a la prainada cálida. Ambaixo l Naso la carreirina de casas nuobas, guardianas de la strada, ye batalhon de centinelas scundidas nas bridraças anfitadas de rendas que las guárdan de miradas farrusteiras nun báian estes pori a tirar l sossego a la tierra d’ua sola ruga, ampedreada, zde la fuonte até la scuola bielha agora feita café i salon para ousar nos dies de fiesta.
Ye pequeinha mas ye Speciosa esta tierra cun sue eigreija de ua sola puorta, moreira no sagrado, cruzeiro de l lhugar i de l Cereijal adonde tamien las mimórias se ban assomando a postigos i puiales ora a la squierda ora a la dreita no bagaroso rodrar de l carro ruga arriba.
Ye mágica esta ruga i las sues gientes, sentimos l falar de las piedras de escaleiras i tranqueiros, queda más biba la boç de Adelaide Monteiro no poema “Percura-me amigo”: “you sou desta tierra, adonde naci / Dun bózio retumbante, chenica de bida. / You sou desta tierra, d’adonde sali, / Adonde tornei, alegre, renacida …” i an tantos poemas que cántan la Speciosa.
Mas la magie cuntina salon adrento adonde sobra giente i falta campo para oubir l porsor Amadeu Ferreira declamar “Adonde stás miu bércio”, outro poema de l libro Antre Monas i Sbolácios [Editora Zéfiro, 2010] que nesse die se amostrou al bércio de Adelaide Monteiro.
Fui galana la fiesta esse 21 de Agosto na Speciosa, l die an que las palabras desse libro tocórun todo mundo que eilhi s’ajuntou i adonde se falou de lhéngua mirandesa, de la fala, de poesie sentida i sana de la “rue … xorda de giente”.
Alcides Meirinhos








sábado, 10 de setembro de 2011

Era ua beç ne l Natal


Bengo a pedir l abraço!
To ls anhos se repetie este pedido, muita beç inda na nuite de Cunsoada, outras, ne l die de Natal.
Diç-se agora que son manifestaçones culturales de l Solstício d´ Eimbierno. Naqueilha altura chamában-se ls Casamentos, solo esso, sien falta, na nuite de Cunsoada, apuis de ceia i antes de la missa de l Galho.
...
... Solo eilhes se ajuntában, ls rapazes solteiros, para ber quien ye que casaba cun quien i que dote l habien de dar, muita beç scolhidos para fazéren caçuada. Ls mais anterjeitados para ambersar nun podien faltar para que la cousa sonasse cun mais música i mais grácia.
Screbido todo an dues fuolhas, indo cad´ua deilhas para cada grupo de casadores. Uns nua punta de la aldé, an sítio alto, outros na outra punta. Cad´un cun sou ambude, alhá ancomeçában a boziar:
Alhá bai un!
Quien bai a ser?
Antonho de las Eiras.
I cun quien?
Cun Eister Tecedeira.
Eheheheh! Rie-se, boziando.
I que l hémos de dar de dote? Buonas maçarocas de lhana para fazéren las mantas cun que se tápen na cama!
Eheheheheh!
Alhá bai un!
Scassamente houbiemos estas palabras alhá quedábamos nós de oubido bien frimado para ber se antendiemos quien iba a ser l nuosso tiu para aquel anho. L friu gilaba la cara, l nariç pingaba, las manos quedában angaranhidas, mas nada mos tiraba de l pie de la fuonte para oubirmos ls que stában ne l cabeço de la Funtázia, l que mos quedába mais acerca de casa. A las bezes nun éramos capazes d´antender porque eilhes fazien uns sonidos stranhos cun la boç para deficultar.
La cena habie sido an famílhia. Polbo cun batatas cozidas i tronchos, ls redadeiros colgadeiros de ubas rei doces cumo l miel de tan spaixaracadas i ls afelhós feitos de massa de pan. A las bezes tamien uas postas de bacalhau tamien cozido. Ua ceia buona sien las panteminices que se ousan nestes tiempos.

Cun buossa licença. Bengo a pedir l abraço a Delaide, dezie lhougo a seguir a ls Casamentos l que me habie tocado para tiu.
Pus bá! Anton agora sós de la nuossa famílhia?
Dá-le l abraço al rapaç! Ye tradiçon, ye tradiçon, dezie-me mie bó.

Lembra-se-me de quando era pequeinha me habéren casado cun un rapaç grande porque l faltarie moça i era el un de ls casamenteiros, naquel anho. Quedei anchada que nien un belhó nó acutilado, antes de stourar… You casada cun un rapaç pimpon! Medrei lhougo un palmo...




…Caminaba cun buon jaqueton cumprido, lubas, gorro na cabeça. Agora que l Nino Jasus yá nun me pon nada ne l çapatico, que yá nun tengo a ber cun ls Casamentos, nada me dá mais alegrie que haber ua nebada na altura de l Natal. Las botas de seilon fazien un cherrac caratelísco a ancalcar la niebe ne l camino, l báfio salido de ls mius pulmones formaba gotas de auga ne l pelo, ne l que quedaba fuora de l gorro. Quedando porende até tarde, formarie-se carambelo i por isso bolbi a tiempo de chegar inda algo cedo a casa.

Fui nessa caminada que me benírun a la mie eideia un sien fin de bibéncies:
L çapatico a la borda de la parede negra de fulhin, bien acerquita de la cinza, las prendas sien lhaços nien caixas que scassamente anchien l çapatico de bezerro cun cordones i que nun éran mais que uns figos, rebuçados i nuozes. Ua riqueza para mi, cousas que naquel tiempo se quemien poucas bezes.
La Missa de l Galho nua eigreija de chano de piedra, adonde retumbában las tosses i ls spirros, adonde ls cánticos de l beisa Nino se m´antreduzien ne l coraçon, me chubien la alma i peç que me fazien ir al cielo cun miu béu branco.
Ls Casamentos i l baile de l die de Natal al toque de rigaleijo para comemorar ls casamentos, la fogueira a la borda de l eigreija adonde quedábamos a calcé-mos até tarde, l botielho cun cascas para almorçar para l causo de haber yá fumeiro curado.



Agora, dous meses antes yá mos méten l Natal ne l uolhos…
Ye la publicidade als prefumes, ye la tie pimponaça a pedir ls ferreros roché al criado bien mandado, ye la Popota, son las cartas que ls ninos ancoméçan a cungeminar para pedir prendas al Pai Natal, un barrigudo que se bei que nun passa miséria.
Quando chega l Natal yá you stou farta de Natal, de tanta angústia que me bai chubindo a la mie alma.
Porquei será?

Será de l zalento que senti quando bi que l Nino nun me ponie nada i que alrobés, habie sido mie mai ó mie abo?
Será porque l Natal fui straformado an troca de prendas, an galas de solidariedade que las mais de las bezes nun son mais do que forma de se pormobéren ls que neilhas partecípan, quedando todo na mesma apuis que passa l Natal?
Será ber que muitas famílhias que se ajuntan nua casa an que la mesa stá siempre puosta, que gústan muito de las prendas, mas que apuis dízen mal, porque ancóntran que solo recebírun merdices?


Abaixei l cabeço acerca de mie casa. Yá a fin de tarde, ls pies nun sentien l xaragon de niebe tan dóndio, seinha que la gilada habie ampeçado a cair.
La pulbeira stá çcungelada, la casa cheira a las fritas de pan de forma bien anchuquecidas an lheite i uobos, als suonhos, al arroç doce, todo cun cheiro a Natal i a canela.
La nuite porpara-se para se calcer ua beç mais a la fogueira de l Natal.

Bengo a pedir l abraço, dezie-se antiempos an quaije que todas las casas…
Bengo a pedir l abraço… diç-se an pouquechicas, agora!… Falta de giente nuoba, falta de ninas tamien.
Anton que te dórun de dote, Ricardo?
Dous telemóbles de la Bodafone, para mos falarmos antre Paris i Lisboua…



Era ua beç, ne l Natal…

domingo, 4 de setembro de 2011

Até adonde!?


Nun se notaba muito l medrar porque l´eidade yá benie doutras giraçones, sei alhá quantas serien, mas medrában, anquanto you medraba. You deixei de medrar, mas eilhes cuntinában a angordar ls tuoros, aqueilhes galhos tapados cun mofo amarielho.
 Bie-bos de mie casa an sbolácios de fuolhas, an çanceinhos, an nubrinas de cinza, an amarielhos d´outonho, an tablados de páixaros a cantar, an assobios de tordos a sperar la hora para atacar las cereijas assi que deixasse de me apurcatar.
Senti ls buossos gemidos i,  dei-me de cuonta de la gateira que naciu, podendo atrabeç deilha abistar la yerba seca de l cerrado. Éran tamien bózios de rebuolta, nun solo de delor, aqueilhes que de drentro de bós salien! Éran bózios por que bós queriedes morrer de pies, a acenhar al cielo, sitio de nial de gralhos, a dezi-me a mi, que tamien bós habiedes ser puolo, sítio adonde las setas medrarien, quando yá quantá you era cinza… Chorestes porque fustes antes de mi, porque bos apressiórun la buossa nuite, sabendo que you chorarie por bós.
Chorábades a cada beç que la sierra bos passaba ls anels que bos medrórun cun ls anhos i íbades perdento l´eiquelíbrio que nunca airaçada bos fazie trembrar. Regististes al miedo de las trunadas sien que ningua chiçpa bos chegasse al tuoro, regististes al friu de ls eimbiernos i recebistes cada primabera cun un sunriso. A las bezes, ne ls beranos mais calientes, bi-bos buossa fulhaige mais andeble, anunciando un outonho temprano, mas, nunca esta malina bos benciu antes de la hora, i, las buossas fuolha íban amarelhando i caindo, formando camas dóndias a la borda de l camino.
Solo este fungar bos fizo sentir grima!...
Inda m´ acenhestes a boziar, quien m´acude! Nun hai tiempo d´acudir quando l fungar ye de máquina, soldado cun spada zambaínada, anfurecida…
Mal apenas tube tiempo de bos dezir adius, cumpanhas, bistas de to las manhanas assi que spertaba i atrabeç de las bidraças bos acenhaba. Fui scassamente l tiempo de lhebantar ls uolhos de l´augueira por adonde staba a passar l´auga para regar ls freijoneiros de rodriga, i porriba deilhes bi ls buossos galhos a barimbar para un lhado… Apuis, la gateira gigante, por adonde me bén ua cisca frie a anregelar-me la spina, la alma, ls uolhos...
Apuis de bos ber anriba l camion, ampuxados por dientes de calhabera gigante daquielha máquina, boziei… Boziei d´ampotença, boziei de rebuolta, de delor. Sobretodo, boziei ancrédula. Cumo ye que, habendo tanto touçon medonho, adonde yá nun hai flor que medre, se bénden ls freixos de ls cerrados, eiqui, acolhá,… por todo l lhado!?
Naide ten fome al punto de bender la bida de árboles centenárias por ua manadica de ouros, tan poucos que scassamente daran para dous ou trés quilos de bitela…
Tamien you choro nas mies ronchas de ls anhos, bien andrento de l peito, quando miro para alhá i nun bos beio ne ls cerrados de San Lhourenço!
Até quando, por quanto tiempo duraran, an quanto tiempo mataran las árboles mais guapas de Praino, ls freixos!!!

Nunca fumos nós!


Tiempo
Tu i you nunca fumos nós.
An  percípio
Querie que corrísses
I tu
Nun agarrabas l miu correr.
Agora
Fuges-me a baler!
Bolas que nien pruma de páixaro
A scapá-se na airaçada
Beloç
Passas por mi
I nien me deriges palabra.
Andefrente al miu cansaço
I als delores que me faziste
Nien la mano subre mi passas
Alrobés
Me arrepassas.
Por muito que querga
Nunca mos acertamos
I cuntigo
Tiempo
Ye lhuita que sei que perdo.



Arquivo do blogue