Moçambique

Moçambique
Parque da Gorongosa

Douro

Douro
An cama de mofo

sábado, 28 de fevereiro de 2009

Znudo Cinçurado en Braga


Ne le museu, l znudo stá spuosto
Partes a beren-se… naide bira l oulhar
Ninos ambaien-se…
Son de sue mai, las partes
Ie apuis, ie arte!… Puoden mirar

Panho, piedra, madeira i outros tales
Aspareçen-se a bibos, quaije eiguales
Ie arte… puoden quedar

Aonde stá la çefrença?
Anté me ambasbaco
I penso que ie…
Ne l que bei l retrato

Ten calhos nos punhos
I nuolos no peito a sangrar
De tanto bater, de tanto rezar
Antolerante i aculto…
Bei-lo a pecar

Cumbersando cun l Mirandés

You fui ua angrata contigo!...
Fui contigo que dixe las pormeiras palabras, dei ls pormeiros passicos cun las piernas a tremer, a dreitos a mi mai.
Cuntigo fiç las cumbersas cun las monas de farrapos i falei cun ls barrenhones, cunsante fazie l fumeiro de manjeilhos.
Cuntigo falaba en pensamento, no siléncio de ls cerrados, you sulica.
Medrei contigo.
Apuis fazien pouco de mi quando falaba a la nuossa moda. Éramos poucos i pobres!
Porquie que ls fracos i pobres son siempre ls mais mal tratados?
Inda assi se cunserba, digo-te l you, mi lhéngua adorada.
Perdona-me por te tener deixado sien abrigo, deitado al pie dua staçón de camboios, cun uns aldraijos bestidos i a tritar de friu.
Apuis tapeste-te cun jornal que nua eiraçada se scapou i tu, cun las partes a la mostra, inda santiste mais friu.
La multidon passabe i biraba la cara a la tue zgrácia, purende inda se rie.
Ie siempre assi, miu amigo!
Ou andefrençia, ua ua caridadica mesquinha, para ficaren de bien cun la sue pequeinha cunçencia.
Tu bien l dezies a la multidón, cumo debrebe se chega a ser sien abrigo i que zcrácia ie bibir solico, nun scanho de jardin!
Spurmantei muita beç a traer-te, mas tenies un einemigo mi feroç; feroç i temíble.
Cunsante you chamaba por ti, el aparecie i, debrebe se metie na cumbersa. Debrebe se me çquecie, lhargába-te i tu tornabas pa l escanho de la staçón. E alhá quedabas... solico i anfeliç.
A mi dominou-me, esse tou einemigo, a ti amarfanhou-te…
A ti inda te parece mintira que stás lhibre. I you, quiero ambersar i la rima fuoge-me, las palabras nun me benan. Ponse-me un delor no peito i eilhas cuntinan a nun benir. Quiero arranjar outra, mas aquel berdugo mete-se antre mi i ti, cumo se me quejise birar para l sou lhado i nun sou capaç de achar la palabra.
Ie cumo se ls mius dedos stubíssen prenhados de letras i palabras i nun fússen capaçes de las parir!...Asseguro-te you, que ie asi.
Tenemos que l poner no sou lhugar, stá bien, amigo de la mie ninice? Ls dous he-mos de l bançer...

quinta-feira, 26 de fevereiro de 2009

Bamos Indo... Parte 2


Sperta, come, cuorre,... agarra na pala i la picareta
Perde l camboio que fuge, ne l meio de la multidon.
Agarra la sfregona, l panho, ou l lhibro i la caneta
Ne l bibir a nun bibir, a scapá-se an serbidon.
I nesse correr bíben ls que scápan.Suonhos dua bida mais buona, de realizaçon porfissional, de mais tener.
I adonde quedou l nial que ls fizo medrar?
Stá baziu!... Anchiu-se de prumas brancas!...
Quieren lhebar essas prumas cun eilhes, mas ls paixaricos de prumas brancas anfraquécen i muorren-se, quedando ancerrados nua gaiuola.Como las rolas ancerradas, pérden l cantar.
Eilhi, de oulhar triste i a assomá-se an jinelas cerradas que nien sequiera déixan ber la quelor de l cielo, ls dies inda son mais morrinhosos.
La cena cun la família ye brebe, l drumir ye brebe, para debrebe spertar. Este correr repite-se dies, staçones i anhos!...
Eilhes que nun ténen priessa, quédan an casa i ténen priessa de se ir.
Percúran un bezino que nun ténen i cúntan las speras cumo quien cunta freijones un a un, nun saco de tristezas!...
Píden-le als filhos que ls báian a lhebar pa l sou nial, para stéren outra beç ne l sou bamos indo...
Despuis, uns i ls outros, cúntam ls dies que fáltan pa l Natal i l més de Agosto, an calendário anfenito, ne la sue priessa i ne ls sous bagares.

terça-feira, 24 de fevereiro de 2009

Bamos indo.....Parte 1


Stamos ne l Antruido. L tiempo ye soalheiro i na mesma ancarambinado, eiqui no Nordeste.
Pul die l sol ye relhamposo; a la nuite, la gelada anteima an formá-se amostrando a la purmanhana ua manta branca que cun l sol relhuç cumo l cristal mas que debrebe se derrite. Nas ancuostas biradas a Norte, anteima i bai quedando.
Ye cedo. L sol ampeçou a spreguiçá-se i debrebe chubirá l monte sobranceiro i alumiará l'ancuosta
de l aldé.

Quedo-me an casa i, atrabeç ls bidros, lhabo ls uolhos cun la paisage an quelor de cinza acastanhado, nua mistura de tierra drumida i arbles çpidas, spargidas pul aire assobiador que le cungela las antranhas i le fai ancolher ls gromos tienros i deseosos de nacer.
Ls arboles, prenhadas i no fin de l tiempo, ténen gromos que debrebe boziaran de alegrie en fronças tienras i apuis en folhaige ancerada i dun berde zlhumbrante.Stubírun a cumprir l tiempo en eibernaçon, nun eimbierno rigoroso que teimosamente botou camadas de niebe i gelo resbalante.

Tamien eilhes cúmpren l tiempo i eibérnan, ls bielhos!...Cuorpos ampedernidos, manos tremblas, ancarambinadas, cúntan ls dies i las lhargas nuites, cume quien reza a passar las sartas dun rosairo de martírios, nua ladainha de marmúrios, an terjeitos i palabras repetidas.

Como ides, tiu Antonho?
L mesmo de siempre, acá bamos indo!...
L acá bamos indo que se repite to ls dies, l cada beç mais malo que se repite siempre, cumo siempre se repite l tornar a benir de las ciguonhas i las andorinas, mansageiras de la Primabera.
Aquel acá bamos indo… sien suonhos!...

La gente muorre-se quando se queda sien bida i muorre-se tamien quando se queda sien la capacidade de sonhar!...
Ye un morrer deloroso, debagaroso, nun cunsemir de quien se bai morrendo por drento.
Ye un bibir a morrer i un morrer a nun bibir.
Apuis, l oulhar baziu i ousente percuorre ls dies i las nuites, las staçones i ls anhos, nun bamos indo!...
Bamos indo,…anquanto Dius querga!...
Un bamos indo a spera de ls filhos que eimigrórun!...
Un bamos indo anté nun sei quando!...

sábado, 21 de fevereiro de 2009

Deiqui de Speciosa

Estou eiqui an casa, na Speciosa.
Lhebantei-me só para ir a la cozina a beber un cacharro d´auga, mas quando olho atrabeç de l bidro de la jinela dou de caras cun ua nubre cor de laranja subre un cielo azul, aquele que se bei purqui inda antes de nacer l sol, que iá nien me lambrei mais que tenie sede.
Ie cousa a que iou nun registo: Un nacer l sol an San Lourenço, ben apuntadico de la casa de Fernando, na strada de l Naso para San Martino.
Yá nun pongo cortinas nas jinelas só para ber estas oufertas que la natureza mos dá purqui, lhougo l rumper de l die.
L sol inda nun assumou i bien falta fai que bote lhuç i calor. La nuite stube frie i la manhana tamien nun stá melhor.
Passou-me eiqui agora mesmo un perdalico, rente a la jinela i fui-se a puner nun galhico de la creijeira a oulhar acá para drento, cume que a dezir para el: Que stará esta tie que you nun la tengo bido poequi iá quante há, agachada an riba de la queixica? I el ten rezón , a las beçes ls páixaros saban mais l que dizan que iou, que stou eiqui a botar lampainas!...
Agora stá a cantar eiqui mesmo, cume que a dezir-me que me baia a bestir i que baia a dar un
passeio lhougo cedo que fai mi bien a las eideias i a ls uossos que quedan desangaramonados.
Bou a fazer-le la buntade i apuis que tebir tomado un cafezico pongo-me a camino, you i la mie perra que gosta tanto de l termo, quanto you.
Apuis bos darei nuobas de las çcubertas.

sexta-feira, 20 de fevereiro de 2009

Quando...









Quando…

te oubo, squilica de baca, de sonidos lebes quando paçes, de sonidos mais fuortes i agudos quando debrebe biras la cabeça para anxotar cun fuorça un atabano que te picou no lhombo, pon se me ua eimuçon tamanha!...


Quando...

nun t´oubo, sinfonia de carros de bacas no acarreio, dá-me ua soudade tan aguda!...

Quando...

iá nun te beio, pitica de Dius, a cuntar me ls dedos i bular para Dius, fico de lhuito!...Bisto la mi alma de negro cerrado, sento me debaixo dua maçaneira doliente, chena de marrenega cumo todas stan, quedo cun nuolos no peito i no coraçon, que tengo que te buziar: pitica de Dius, ben para mi, ben mius dedos cuntar!...A las bezes ben, outras não!...


You eimajino i fago de cuonta que ben!...Burmelhica, legeira, cun pintas negras...

Quando paraba
i anquanto nun bolaba
i ls dedos cuntaba,
i nun paraba:
Por esse sfergante, de berdade,
antraba l´eiternidade!...

You eimagino las squilicas an todo l lhado, cumo que arrespunder, uas a outras...

You cerro ls uolhos de la cara i abro ls de l´alma i eimagino que oubo l´ourquestra afinada, a camino de las eiras. Sunidos grabes i mais agudos, mas afinada...

Quando...

iá nun ancontro, por star cheno de silbeirones i chougarços,... l carreiron de nina que me cunduzie a un campo de sharas i temielhos para me poner cheirosa, sinto ua nostalgia tamanha!...
Sento-me nun fincon de ua parede sbarrulhda para çcansar las piernas que iá perdiran la nina,...quiero cuntornar ls silbeirones, mas nun puodo!...
Son de tal modo grandes que iá nun me deixan abistar las sharas i ls temielhos!...Mas para quie que medraran tanto ls silbeirones?...


Sento me outra beç i eimagino, cun ls narizes bien abertos, l perfume que ben ne l´air!...
Esfrego las manos i mangino-las pegachosas... como se las sgodasse nas sharas i assi, bou cheirosa para casa.
Cheirosa,... mas nostálgica!...

Quando la strada baixa la praineira de ls sentidos, fai-se lebe l camino zde l Naso a la Moreira…

I you!...Cun ls uolhos birados pa l cielo!... Eimagino-me ancarrapitada a quemer moras i apuis, en la pocica de la piedra, a fazer bino cun eilhas e a chupá-lo con ua palha de çanteno!...

Quando...
La lhéngua medra nestes puiales
malhan nas teclas ls dedos:
anzonas, cuontas, lhonas,
suspiros de coraçones
an libricos birtuales.

I you, neste rinconico...
nien eimagino,
quien eirá a ler l librico!...

Quando...
la mandei lhebar ua carta para Lisboua; un die fui-me atrás deilha;
agora nun se farta de traier cartas de Lisboua, que ie mi grande la suidade, i quanto mais la scribo
mais me crece:
I assi bibo!...

Bibo an dous lhados, debedido antre l trabailho i acá.
Quando stou an Lisboua eimagino i percuro:... Quando tornarei para alhá?

Quando stou a salir, iá stou a pansar quando bulbirei iá!...

Quando...
l praino,
borracheiras de berde arrespinchadas de magárcias i papoulas sbolácian nas ourrietas, quedan prenhados de quelores, tanto machos cume fémias!...

I you, ando purqui, l sul de l Teijo..., antre fumos i gente que nun me quier falar,…
eimagino ls quelores... i tamien, me quiero alhá amprenhar!...

Quando…

La lhéngua medra nestes puiales
málhan nas teclas ls dedos:
anzonas, cuontas, lhonas,
suspiros de coraçones
an libricos birtuales.
Quando...
l soalheiro me spera a la brigada de ua ramalhada i you stou mui longe de ti, mie tierra,... só de me lambrar que ie tiempo de merujas, pon-se ua auga na boca!...


Antón,...pongo-me a eimaginar l sou sabor, fago ua selada de alface de la de estufa, cómo-la cun ls uolhos cerrados i quiero crer que son merujas!...


Quando...


quinta-feira, 19 de fevereiro de 2009

Tornarei a ti

Quiero tornar a ls carreirones
Ancuostas i preinuras, de nina.
Chena de suonhos atrabessarei rieiros
Cerrados cun touças i silbeirones
Eirei, eirei, ie la mi sina!...

You tube un Pai Caçador





You tube un pai
Caçador an África
Que tenie l coraçon
De la grandura de l mundo.
A cuntar cuontas de çafaris
Sgubiou-se-me de la mano i bolou!...
L campo stá baziu
Nesta mano sámbana
Que nun sou capaç de cerrar.
Perdona-me Dius,
Porque me roubeste?
You tube un pai
Que amou
I me ansinou a amar África...

quarta-feira, 18 de fevereiro de 2009

La Rana Berta, L Lhagarto Piteiras i l Rato Pinchas



Lhouga l lhado de baixo de l semitério, ne l ribeiro de la Funtásia, bibien alhá la rana Berta, l tiu, filhos i nietos. Cantában mi bien de nuite!
Auga solo la tenie quando chobie. Ne l Berano i Outonho corrie para alhá l´auga de las pilas adonde lhabában ls farrapos alguas ties.
Assi bibien no lhamaçal i algua auga anxabunada onde se banhában antes de chubir pa la peinha a apanhar sol. Essa auga de xabón azul i branco anté cura las fridas que haba.
Ls tiempos demudóran para pior para ls ranucalhos!...
Cierto die de Berano abinturórun-se todos por ua manilha de cimento i botórun-se a camino doutro chafurgo que l rano abistou de la fraga.
Nun tardeis, dixo rana Berta, l almuorço stá quaije feito. Se tardais las batatas quédan çefeitas.
Nunca más tornórun!...
Nun fura lhagarto Piteiras, habie ido eilha a assomar-se!...
Nun báiades alhá tie Rana Berta!...Çculpai dezir-bos assi de rumpon, mas eilhes stan todos muortos. Stan todos de pantanas deitados de cuostas, en riba de l´auga, até dá delor!...
Zque oubiu isto, eilha dou ua buolta para ir alhá.
Para que eireis rana de Dius? Inda quereis quedar alhá tamien?
Achaba-lo tan prouísto i amprial i agora como staba demudado! Afinal era ambergunhado i andaba triste porque la tie tenie quedado apatulhada a atrabessar la strada. Eilha fui malica a pensar aquilho i agora anté se santie ambergonhada. El era mi buon lhagarto!...
El ye que l dixo porquei ls familiares nun tornórun i porque l chafurgo staba seco.
L lhagarto quijo saber porque tenie deixado de haber roupa a la berdura als lhados de l ribeiro.
Çcubriu ua caixa branca cun roupa, auga i xabón, a anxalougar dun lhado paloutro i dixo lhougo: Ye eiqui que fázen las barrelas!
L rato Pinchas que ruebe todo i que tamien staba alhá para çcubrir algo para meter no buxo, diç:
Amigo, la bida porqui stá mi demudada, you rubi ls filos dessa caixa i quedei c´ua úrsela no stómado que me causa uns delores mi bárbaros. Dantes ls gatos Ye que mos atacában i era ua abintura a fintá los i a scundemos nos buracos. Agora pónen uns granicos tan apetitosos i mirai, morremos sequitos que nien palhas.
Iá solo hai beneno porqui!...
La comida ye beneno, l xabón ye beneno, l´auga ten beneno, todo, todo ten beneno. You iá ls bi a cagar drento de ua caixa i apuis çpéijan auga alhá. Todo starie bien se nun la çpejássen cun la de las lhabaijes, ne l charco de baixo!...
Faziran ua ETAR, mas a mi anté me dá la risa!... Diç que ye para purificar l´auga. Qual quei!... Cheira mal que apesta!...Morrírun alhá todos ls ranucalhos ambenenados!... Oulhai que si trata bien l auga!...
I fui assi que Piteiras quedou a saber de la murtandade i porque l charco de riba stá seco.
L lhagarto Piteiras agarrou la rana a cuostas para un poço l lhado de riba de las eiras para outra família i el quedou nun silbeiron acerca.
L rato Pinchas iba a las beçes a asseranar cun eilhes i cantában todos muito!...
Aquel poço inda ten auga algo buona que ye cousa que pouco se acha porende.
La gente ten dado cabo de todo….

Dues Lhénguas a falar- L Purtués i l Mirandés

Só porque te faziran lhéngua oufecial cumo you, si te puniste bien prouisto!...

Olha quien fala, portués a pansar que ié fidalgo!... You sou lhéngua oufecial si senhor! I quieres que te diga dues berdades? Ls mius filhos seran poucos, iá me l buteste an cara, mas son duros que nien las peinhas ferreinhas que hai porqui.
Tengo filhos que benan de Lisboa a peto, para me ansinar nas scolas ne l miu cunçeilho porque quieran que you medre.
Ie gente mais fidalga que muitos de ls tous!... Tenieste te an riba de las tues cholas, como sendo ua lhéngua grabe i olha de l que te baliu, sou ampruado!....

Ls que falan portués tamien daprendan mirandés, se quejiran!...

A la cierta! Inda nun bi un que me falasse de modo scorreito. Parece que falan cun la boca ampachada cun pan!...

Bá!... Tamien fiqueste bien prouisto zde uns anhos para cá!... Alhá tengo que me ir que a ti nun hai quien t´atalhe. Sós mi ampalagoso...quando tu chegueste iá you eiqui staba!....
Fidalgos acham-se ls tous agora, por falaran i screbiran dues lhénguas!...Dizan que son bilhingues!...
Mirandés!.. Olhai la comenência!...

Alhá se fui cuitadico, ie mais grande, mas nun ten tanta música cume ten l mirandés.
Lhebou buona saranata!...

Isto ie un modo de falar, porque las dues lhénguas anté se afazan, ua a l outra; quien las fala, ie que a las beçes fai ua anrebulhada na cabeça i las dues lhénguas benam anrebuoltas ua a la outra i ten que las zapartar.
Nun sei las rezónes, mas aspareciu-se-me que staban anreibadas ua cun l outra, mas iá l passou...
Debe ser un cunflito de geraçónes, ou ambeija!...

sexta-feira, 13 de fevereiro de 2009

L diê qu´amansiemos la baca braba- Stórias de tie Purdência VII



Tie Purdência eiqui inda era nuoba. Mas ianche nuobos, eilha i tiu Felismiano bíran-se mui mal para amansiar ua baca que mais parecie l diabo. Antón deixo-bos cun tie Purdéncia que bos cuntará la stória, cum´eilha sabe:

"Mirai, aquilo era l diabo an figura de baca!...
Essa baca nien sei cumo nun mos matou a mi, al miu i ls nuossos ninos.
Quando la fumos a ounhir la purmeira beç, pa la lhebar a arar, iá you tenie ounhido la Cordeira qu´era mi mansica, anquanto speraba que Felismiano trazisse la Rola. Quando la trazie de la loija agarrada pu ls cuornos, dou un rudion i puso-se nas putas, a scatrapulhar a dreitos a las eiras.
Tube que you quedar de planton a sigurar l jugo i cun la curnal d´eilha a spera.
Felismiano fui-se atrás a correr que nien un tonto, porque se la deixássamos cun la d´eilha, nunca mais le puderiemos botar la mano. Deili a un cachico alhá la truixo i nun tardou muito porque la birórun a las eiras.
Todo mundo yá sabie la puta qu´ eilha era.
Apuis de l poner l arado cun la rabela an riba de l jugo, fumos pa la lhata. Felismiano nien sequiera ye un home nerboso, mas aquel die anrezinou-se muito i you anton fiquei que nien un brasalisco.
Caralcho, stube mesmo anraibada i anté cun miedo de la baca!...
Pon-te tu delantre cun la guelhada i dá-le cun fuorça no çufino, nun la deixes fujir; you puxo le la cuorda de l´oureilha i anterro le bien la reilha na tierra, qu´eilha há-de se cansar.
I el gboziaba! Dá-le no çufino carraaaalho!
Dezie-le you, se te fudisses!... Inde quieres que le deia mais?
Çcunfio qu´ inda me ban a apatulhar! Isto ye l puro diabo!...
Anda que you lhougo te le dixe quando la cumpreste inda bitela que tenie mala catadura! Tenie ls uolhos mi arremilados!...
Carrega tu bien no arado para ber se se cansa este berdugo! Carrega-le mais, foooda-se, qu´eilha inda pisa an riba de mi!...
Oulhai, çculpai por bos cuntar cun pragas, mas isto inda nun ye nada pal que fui naquel die.
Andebimos naquilo mais que tiempo, para un lhado i par´outro, a fazer sucos tuortos i fondos que nien galatones. Porende quatro horas.
Botemos mais pragas que sucos fazimos!...
Yá bedes qu´ agora nun fui nada asparcido cun aquel die. Anté Poulino que Dius tenga, mos boziou de la sue baranda: Hoije si anroseirais todas las qu´hai!...Eilha ye braba, mas se nun quedar amansiada, nun ye por faltas de pragas!...
Fiquemos tan cansadicos!... You si tenie bien pena de la Cordeira; cuitadica, si puxou bien para sigurar l´outra!
Nós só nun la tiremos delantre porque parie mi buonos bitelos i era mui buona criadeira.
Bós nun manjinais l que ye de perigoso!...
Se a causo se déixan fujir las bacas cun l arado, cégan-se a fugir i quanto mais fuogen mais s´anréilhan i quanto mais se firen mais fuojen i só páran se l arado se le prendir an algun fincon ou guiço. You inda dou fé d´ua junta de bacas de Zé de las Eiras que apuis de las picar las  abiespuras, fugírun de la arada i só parórun quando  l arado se prandiu nun fincon i se partiu an dous, ficando alhá la rabela. Ficóran nun San Lázaro a botar sangre de las patas de trás, i apuis alhá tornórun para casa cun l timon a la rastra.
Quedórun mancas mais que tiempo! Tenien que las lhebar al tronco para le zanfatar las feridas cun criulina. Puoden mesmo quedar anutelizadas!...

I fui assi nesse die.
A bien dezir, eilha quaixe que sienpre dou muita cangoixa; ye tanto que nós nun la puniemos quaije nunca al carro. Nun bedes, se ua junta de bacas, se bota a scatrapulhar cun l carro, nun pára anté que nun se spartice todo, habendo inda l peligro d´apatulhar gente que las querga fazer parar. Cégan-se a correr!...
Quereis que bos diga, bien trabalhos se passa nesta bida para nada tenermos!!!..."
 

Arquivo do blogue