Moçambique

Moçambique
Parque da Gorongosa

Douro

Douro
An cama de mofo

sábado, 24 de julho de 2010

Relhuzientes custelhaçones

Ye solo más un lhugar adonde me sento,
adonde pisei senaras de trigo
para ser formiga
an cerejeira de tuoro àsparo.
Eilhas doces, negras, fracas
que de tan fracas,
la carunha l salie nas costielhas.
I poucas, tan poucas!...
I guapas, tan guapas!...
Guapas, apetitosas i únicas,
cumo única ye l'einfáncia
feita d'oulores brabos...

Nun fui este l miu capulho,
La mie squina de ls siléncios
mas deiqui you puodo bé-lo,
alhá ambaixo na aldé, miu nial,
aonde siempre me chego,
debagarico...

Deiqui beio l sol a í-se,
bola caldiada
tocando l cuorpo de ls montes
adonde ls mius suonhos d'anfenito pousan.
I beio funtanairos
i beio fuontes
i cántaros ne l puial
sperando ua fala apressiada.
I beio todo,
beio todo, an nada...

Quando por fin l sol me deixa
i Bénus se me faç cunfidente,
apago ls candieiros de la rue
I beio candeias solamente
I beio ninos
i muita giente...
Giente que trabalha,
Sfarelando l pan,
sinte todo,
an troca de nada...

I depuis,
an cada casica,
cun sue jinela pequeinha,
you beio
l nacer dua streilha,
trémula, andeble, anquieta.
Atrás dessa, outras,
almiando serones
i na mie aldé you beio
relhuzientes custelhaçones.


Al siléncio

Nun conheço sítio adonde tanta streilha se beia, anque la lhuna steia quarto crecente, quaijeque chena.
Chubi a l´eilabaçon que me queda acerca de la casa de muntanha, dadonde se bei la prainada a to l redor, nun fura ua touça que tapa por un lhado las bistas de l marco giodésico. Cun la lhuç a tembrar, uas an Pertual, outras an Spanha, uas mais acerca i cun la lhuç mais acesa, outras más loinge i cun la lhuç que scassamente se dá por eilha, las aldés son custelhaçones. ye cumo se l cielo antrásse pula tierra adrento por antre l´ourizonte que se scapou.
Por sfregantes tornei al para trás l reloijo de l tiempo, muito anho, al tiempo an que a la nuite, essas aldés drumien de lhuzes apagadas.
Agora, apaguei las lhuzes de to las aldés, i, an cada houmilde casa cun sues pequeinhas jinelas de cantarie, acendi ua candeia que alumeia la antemidade de sous siléncios. Tamien las mesmas aldés cuntinan a ser custelhaçones, mais antemistas inda, lhuzicas singelas, quaijeque a apagáren-se cun la más pequeinha airaçada. Tiro de l cielo la lhuna para que la defrença seia más grande i l cielo scuro cun sues streilhas relhamposas inda entre más tierra adrento, cumo que las custelhaçones quejíssen fazer un beilado de streilhas ambas a dues, las terrenas i las celestres.
D´antre todas las custelhaçones terrestres, atento naqueilha que fui miu berço i, puodo ber l manelo de lhana preso ne la ruoca, las meias anfiladas ne las agulhas i ninos que al serano stan a oubir stórias, cun sues boquitas abiertas para que la eimoçon melhor entre ne l sue eimaginaçon de ninos.
Nua casa cun scaleiras de cantarie, ne la cozina de tábuas anchas beio-me you cun mius uolhos abiertos, un pouco assustada, a oubir ua stória de miedos.
Quando, apuis que bi que afinal l ´eidade yá me pesaba an mius uossos, senti que l´ourbalheira me habie molhado l algodon de ls farrapos que traie bestidos. Tornei para casa sien que percisásse de acender fócç porque la lhuna era quaijeque sol.
la custelhaçon Speciosa tenie candieiros ne las rues i lhámpedas que spargien la lhuç alredor adonde ls cínfanos i berboletas que a la ruoda deilhas andában, tamien eilhes relhuzien cumo se de streilhas se tratara.
Streilhas, muitas streilhas, solicas i juntas, bidas çque me antregue al siléncio de las custelhaçones.


Las bacas que ardírun

Parece que inda stou a sentir las quelubrinas!
Lembra-se-te inda de l fogo que queimou la loija de la tie Xorda, mai d´Abaristo, adonde mora agora Alcides, perguntaba-me Eidalina al meio dua cumbersa que habie ampeçado quando fui a mercar ua garrafa de gás a sue armana Eister.
Se se me lembra, dixe you! Fui ua eimage cun que sonhei muita beç, daqueilhas lhabaredas acerquita l miu quarto i las bi apuis que sali a la barandica adreitos al fuogo, tenie parende seis ou siete anhos.
Quando las campanas tocórun a fuogo i s´oubiu boziar, fogo, fogo, abri ls uolhos i era cumo se fura de die. Grande rebulhiço de giente a correr cun baldos d´auga de l poço de tie Einácia, agora dela família de tiu Alfredo, tius an riba de l telhado ne l meio de chamas. Debrebe, más auga, más auga, bózios, cuidado cun essa biga, sal dende que l feno yá pegou, las bacas yá stan a salir, cuidado, bai debrebe senó atafanhas-te, ai Jasus que inda pega ne la loija de tiu Luís i apuis nun hai quien l puoda atalhar i arde l quarteiron todo; auga, auga!
Nada se salbou i daqueilha casa restórun las paredes de piedra. L que más mos anquemudou foi ber las bacas a salir de la loija por sou pie i cun ls cuornos a arder i a botar lhuç cumo miles de candeias, afirmemos las trés. I l cheiro a carne sturrelhada que por muito tiempo me antraba pulas teilhas afumadas de l miu quarto.
Nien me quiero lembrar, dezie-me agora mie mai! Bien auga tirei you de l poço de tiu Alfredo adonde abaixei pulas scaleiras que l poço tenie i iba anchendo ls cántaros i baldos de todemundo. I apaguemos-l por todos. Las bacas acabou de las matar Abaristo, cun ua marretada ne la cabeça. Andában yá sien piel i cun ls cuornos a arder que até daba duolo.
Inda bien que bamos falando deste cumo sendo l pior. Buona seinha!

Caminos birtuales

"L gás de la candeia acabou-se, Jesé. Fazes-me l fabor de me acender un gamon que la lhuç de l lhume nun me stá a chegar para filar la lhana negra".

Esta cumbersa poderie-se haber passado ne l tiempo de mie abó. Muita beç oubie cuntar cuontas destas quando era nina, ou porque l gás se tenie acabado, ou porque se quejisse furrá-lo.
Ne l meio de la scuridon an que las nuossas aldés bibien, l pobo i l mundo an giral, un gamon chegaba para ber l manelo, la meia i todo l que fusse. Feliçmente stamos noutros tiempos i hoije nien que acéndamos todas las lhámpedas, nunca son sufecientes para ber l que queremos ber.
Tengo stado sien anternete. Adonde stou agora a passar férias questumo tené-la sien filos mas nun sei porque carga d´auga nun se me quier fazer la lhigaçon.
Nun tener anternete ne ls tiempos d´hoije ye tan malo cumo nun tenéren un gamon para acender, quando l gás se acababa. Quien stá aquestumado a ber to ls dies l mundo atrabeç daqueilha jinelica i de repente falta, queda an cumpleta scuridon.
Camino muita beç adreitos l cumputador i apuis biro cun las cantigas de la segada, que ye cumo quien diç, sien saber l que bai pul mundo i sien poder quemunicar cun el atrabeç de ls blogues i de todo un sien fin de caminos que podemos ousar atrabeç de l mundo birtual.
A las bezes lembra-se-me de l que me dezie mie abó Ana, l´ abó santa que tamien fui para mi ua anternete pul que me ansinou i me ajudou a medrar an to ls sentidos. Dezie-me eilha a modo de professie, l que outro haberie profetizado an tiempos, un home que se l prebenien las cousas feturas: quando l mundo stebir todo cruzado cun stradas, muita, muita strada, la fin de l mundo stá acerca.
Yá mie abó dezie aquilo porque l parecie que yá haberie muita strada, muito abion ne l cielo i outras cousas que a eilha l parecie yá fuora de quemun. Se mie abó bisse agora nun repente todas las cousas que las stradas birtuales mos puoden amostrar, morrie-se outra beç, de spanto.
Parece-me a mie que la fin de l mundo de la eignoránçie stá acerca cun todas estas stradas i, se era isso que al tiu se l prebeniu, anton si acertou an sue professie.
La fin de l mundo cun lhemites de frunteiras.

terça-feira, 6 de julho de 2010

La desertificaçon histórica de las aldeia



Era solo ua rua, you sei; era solo ua piedra cun ua pocica, uns puntones
adonde caímos tanta beç quando an pequeinhos ls queriemos passar a
correr. Ye pouca cousa, you sei, mas tamien sei que las cousas que mos
énchen l´alma son siempre pouca cousa i essas cousas bán zaparecendo sien que naide l beia l rastro.
Inda dous dies atrasado screbi l testo “ne ls remissacos de l tiempo”,
adonde falaba de la piedra ambaixo la moreira i de ls puntones la
ribeira, nun eimaginando que stában fugindo de mius uolhos i de ls que
cumo you gústan, más referéncies de ls antepassados.
Puoden a las bezes dezir que era solo ua rua cun calçada, la quemenéncia i que l que ye perciso ye que se camine alhá melhor!
Nó, nun ye assi!
Seia cumo fur ye ua rue que ye de la giente de la aldeia i que de l paíç. Nada alhá diç, nien nunca dixo, que ye particular, porque na buona berdade nun ye nien nunca fui.
Streitica, tan streitica que miu abó botou abaixo la parede y las portaladas para dar mais lharguesa als outros, quedando assi cun l pátio abierto i la barranca a cair cada beç más para baixo.
Asneira deziemos nós siempre, mas el era assi, nada negaba!
Fúrun botados abaixo quando mie mai era rapazica, dezie-me eilha siempre que bie la tierra a i-se cada beç más.
Naqueilha rua, se alguien tenie alhá algo, éramos nós i que bien se bie la seinha ne l chano sien ampedriado a toda sue lhargueza de l´outro lhado de las casas mui antigas cun barandins i scaleiras de piedra.
Mui antiga. Secálha de l tiempo que, cunsante mie abó Ana falaba i que yá l´habie oubido de ls sous, de l tiempo an que por causa las formigas, l´ aldeia tubo que salir de San Lhourenço para benir para adonde ye hoije.


Alguien haberá pedido para que la Cámara la alcatronasse, alguien que tenga por alhá que passar i la Cámara l fizo la buntade: A la cierta que a esta hora yá tenará ua carrada de negro anriba a queimá-l las tripas a las pobres piedras, uas lisas, outras mais ganhuolos que an ciertos sítios, anque sendo mais grandes las piedras, fazie lhembrar l chano l´ eigreija l Naso.


A mi parece-me que estas cousas nun poderien ser feitas assí.
Apuis que l pedido fusse feito, la Cámara habie-de tener ampregados cun sentido de stética i sancibelidade para dezir se isto ou aquilho deberie ou nó ser feito. Nun sei cumo la cousa se passou, mas seia cumo fur, la respunsabelidade ye de l Presidente de la Junta i arriba del, de l Presidente de la Cámara.

Porquei an beç de alcatron nun ampedriórun l cacho a la punta?

La desertificação de las aldeias de que tanto se fala nun ye solo falta de giente mas tamien falta de sentido de perserbaçon de ls balores culturales, uns más pequeinhos, outros mais grandes, de referencies que mos dízen cumo pobo que somos. Ye cun estas cousa que quedamos mais pobres na medida na que las nuossas aldeias quédan sien las seinhas de todos nós que alhá moremos, sien que naide tape l rastro de naide.
Stá más pobre, más feia i muito mais assoalhada, la nuossa querida Speciosa…

Porque nun soube you, rua!!?? Al menos querie-me tener çpedido de tue calçada, mirando siempre para trás al modo que te iba acenhando, cumo quien se çpide dun filho que sabe que nun l torna a ber.
Adius, tapete de tanto nino i sudor de tanta giente. Cun este adius que te deixo, deixo tamien la mie raiba de nada tener feito por ti.

quinta-feira, 1 de julho de 2010

Caldo de letras

Screbi cun lápeç
Desenhei a tinta
A cada beç que me sintaba
A aqueilha mesa.
La mesma toalha
Cada beç más acupada
A spera de ser sultrada.
Onte caíste-te
Drento l pote de caldo
De letras
I finalmente
Acheste
L poema!

Anrestrando alhos



Yá ten ls carcanhales bien pesados, cuitado! Tanta baca, tanta baca, nunca el pensou birar inda an nuobo.
Sou de l´anho de Marisé, diç quando l percuran quantos anhos ten. Marisé ye mie mai que yá nun puode cun ua patoixa pul rabo.
Yá iba sendo tiempo de nun percisar de andar dalgeiro atrás daqueilhas pegas todas, que se bei que yá lhieba ls uossos angaramunados. Mas que farie se parasse! I apuis, cuitado, l rapaç percisa que l bote la mano.
Quedaba pior dixe you, se parasse de anrestrar aqueilhes alhos todos a cada beç que ten que birar ua baca, morrie-se an menos de nada!
I assi bai bibindo, el que parecie un pulberino a ampuxar un cardo seco por ua caleija abaixo.
Anriestra alhos home i cuose las bestimientas todas dua beç, porque senó nun sós capaç de las birar, pensei you ua beç que l bi ne la Culaga i por bias de ir caminando i mirando para el dei ua gradessíssema lhumbeirada!... Apuis que las birou riu-se de mi i aposto que dixo para el, si stá un catrapolo! Stá inda más que you...
Nunca bi un home tan pequerrico que andebisse tan dalgeiro, até hai uns anhos!

Arquivo do blogue