Moçambique

Moçambique
Parque da Gorongosa

Douro

Douro
An cama de mofo

sábado, 30 de maio de 2009

Bai cuntando


Ls rius de sous uolhos stan secos
Ls peixes que alhá morában morrírun-se.
Mira un punto fixo alhá loinge
A ber se ben algun que le faga cumpanha.
Quier chorar por eilhes, aqueilhes que amaba
Ls peixes de las augas de sous uolhos
Scapórun tan atafanhados cumo eilha
I l riu stá seco.
De las derradeiras lhágrimas
Que corrírun cara abaixo
Formórun-se
Piedras de sal
Quando chegórun l peito
Tan duras cumo dura ten sido la bida
Que le secou ls uolhos
Que le matou ls peixes
Que la matou a eilha.
Muorta
Bai bibindo la bida passada
L feturo ye cousa stranha
De l presente çqueciu-se.
Ne l Eimbierno de ls sous anhos
Yá le perdiu las cuontas a las Primaberas
Ls Beranos i ls Outonhos
Anfadonhos.
Cunta ls dies cumo cunta sartas
Nun rosairo anfenito
Nuites i dies cada beç mais grandes
Bai cuntando anque yá nun saba cuntar...

Ui, mies cereijicas


<
Ah gandulos, ah filhos dua cundanida!
Bou a casa i trago ua scopeta que yá bos digo!
Ye ua lhuita zeigual i nun hai dreito. Se you tubisse alas cumo bós, bos dezirie, tordos un catancho.
Parece-le que la cereijeira ye deilhes, nun me ténen miedo nanhun.
Anquanto you stou no chano a apanhar las cereijas, eilhes bán parriba a quemer las mais maduricas, bózian-me para me ampuntar i cágan-me anriba la cabeça.
Stan eiqui to l anho i bota, púxan de la lei que diç que le dá rezon; porque eilhes ye que ténen stado antregues a esto quieren çpostiçar-me deiqui, ls lhambones!
Anda l mundo d´alrobés!...
Usocapion a tordos, adonde yá se biu!...
Fui assi que ancomeçou la cuntenda antre la família Bico Amarielho i la Família Monteiro.

Quien ye que trata las cereijeiras ne l Eimbierno quando gela, na Primabera contra ls brugos i ne l Outonho quando pérden la fuolha? Argumentaba Bico Amarielho. Quien ye que stá siempre acá? Somos nós!...
Mas la cortina, la plantaçon, todo esso era de miu pai, dezie Delaidica.
Nun senhor, esto ye nuosso, nós stamos acá siempre, dezie Bico Amarielho, todo campante.

Arranjórun cada un sou adbogado.
Bico Amarielho dou un assobio i lhougo bieno un de l bando, muorto por quemer cereijas.
Delaidica cuntratou un tiu Mirandés i ampuso cundiçon de se falar mirandés ne l julgamento.
Bico Amarielho anraibou-se, nun querie, mas acabou por tener que arranjar antérprete.

L adbogado Tordo sbolaciaba, sbolaciaba, abrie l bico, lhebantaba las prumas i quaije que se zababa cun l adbogado Mirandés, nun fura l juíç dar uas martelhadas ne la mesa. Batírun-se cumo dous galhos angarrados, argumentos deiqui, ataques de acolhá.
Por fin l juíç liu la sentença:
Nun puode la família Bico Amarielho detener ls bienes i las cereijeiras, por nun tener quedado l tiempo neçairo para ser aplicado l usocapion, sendo la puosse de Delaidica.
Bico Amarielho i sue família quédan cun ousofruto de to las cereijeiras.
Por bias de ls tordos nun gustáren de cereijas pouco açucradas, quédan para Delaidica las cereijas de ls galhos de baixo.
Ls tordos nun puoden cagar anriba deilha quando las stá a apanhar.

Al menos esso, dezie Delaidica!...

I fui assí que de pleno dreito, las cereijas de la família Monteiro, quedórun pa ls tordos.
Yá nien spantalhos l bal!...

quinta-feira, 28 de maio de 2009

Cumo me duol


Sinto ua canseira terrible que me tulhe.
Tengo ls musclos cun spasmos que me ancuolhen ls tendones.
Quiero caminar, mas esta einércia de pastorica gelada prende-me, ls pies stan frius, la boca drumiente, la lhéngua presa.
Quiero chamar por ti mas tu nun miras para trás, nun oubes. Ye que de la mie boca sal un airico lhebe, tan lhebe, tan gasto i l sonido de las mies palabras que queda detebido ne l miu peito, nun chega a ti.
Quiero botar las palabras nua fuolha branca para te la mandar pul aire, mas la tinta nun pega, sguicha i mancha-me l bestido, mancha-me l cuorpo.
Quiero cumponer ua melodie cun l sonido de las palabras que nun sálen, mas la pauta quedou çfeita nua airaçada i las teclas de l piano stan cobradas.
Cumo me duol esta ampoténcia, cumo me duol l tiempo!
L tiempo, siempre l tiempo!...
L tiempo que nun tengo, l tiempo que me mata, l tiempo que há-de benir, siempre l tiempo...
Tengo ua nubre de polagueira branca depositada pul tiempo, anriba ls ombros, no xal negro. Assoprei la polagueira para cun eilha te mandar, an nubrina, l aroma de l miu cuorpo. La polagueira ampedrou, nun se fizo nubrina i you tengo ls ombros deloridos, cansados.
Adonde stás, cundor de alas fuortes para me lhebares para loinge?
Adonde stás tu, águila de bico fuorte, para me cobrares ls pedragulhos que me tuolhen l cuorpo?
L cundor nun bieno, l águila tampouco.
Lhuç singela einundou-me l quarto i spertei de l pesadelo.
Abri la jinela, las portaladas i saludei l sol relhamposo que pormetie un die caliente.
Saludei la bida, saludei l tiempo, cantei!

Ls boubos de l menistro


Mie Lhéngua
Fuste tu que me apareste
quando naci
i mie madrina dixo,
yá la tenemos eiqui.

Cuntigo fui medrando,
anrebulhada n'ambuolta
i no panhal,
deitada ne ls sucos
de la bima, de la segada
i a la selombra de l bornal.

Ri-me para ti
i cuntigo dei
ls pormeiros passicos
quando cun ls braços abiertos,
para mie mai me birei,
ten-te nun caias,
pequeinhos i anciertos.

Las pormeiras palabras
que you yá oubie
eilhas fúrun salindo
cuntigo, cumo you podie
i fúrun medrando
a modo que iba oubindo.

Apuis daprendi portués
Que ne la scuola falaba
ne la scuola screbie,
mas falaba mirandés
quando iba para casa.

Assi inda falo
quando bou para alhá
cun bielhos i nuobos
acá cumo acá
alhá cumo alhá
i nun me parece
que séiamos boubos.

L menistro assi mos chamou
i el que ten pouca cultura
falou i todo baralhou;
antre gauleses i romanos
metiu ls pies pulas manos,
nadica acertou.


Fizo mala figura
ne l paíç i ne l jornal,
a falar assi,
todo d'alrobés,
nun debe saber
que l mirandés
ye lhéngua oufecial.

terça-feira, 26 de maio de 2009

Lhabaiges

...sintados ne ls puiales i a la brigada de la ramalhada, an talhicas ou cepos de cortar la leinha, alhá stában ambaídos a falar de las bidas de uns i doutros, más que de las sues próprias, bielhos i nuobos, assi bán fazendo. Falar de ls outros...
Sien mais nien menos las sues cabeças ancomeçórun a birar-se cumo que a mirar l cielo i an menos de nada stában todos de boca abierta i a caras a riba cumo que a spera de receber algo que l caísse de alhá.
An menos de nada ancomeçou a cair un merugeirico que l fui refrescando la cara i l pelo. Querien birar la cabeça para baixo mas nun eran capaçes; naide falaba, purfeita mudeç.
A la medida que ls minutos passában las caras quedában cun ar spantado, uolhos arremilados, bocas cada beç mais abiertas, de tan abiertas yá l dulie la carrelheira.
L merugeiro passou a auga an gotas pequeinhas, mas que yá dában para molhar. Ls que sufrien de bronquite ancomeçórun a tossir yá ressentidos de l cuorpo molhado. Era sólo esse sonido que se oubie, l de la tosse.
Fúrun aparecendo mais i quedando todos cun la mesma fisionomie, spantados, boca abierta, uolhos arremilados.
L auga cada beç caie cun mais fuorça, anchie las bocas que se asparecien a canalónes a cair po l peito abaixo, fazendo yá anxorrada i lhabando todo. Era tanta que ls uolhos birados pa riba, yá nun aguentórun l peso i quedórun cerrados.
Cumpleta scuridón.
Iban-se arrimando mais, sien se saber dadonde benien.
Seguiu-se trompa d´auga; ls mais bielhos custába-l a assigurar-se; uolhos cada beç mais cerrados i l cachaço a doler de mirar pa riba; boca a correr que nien galatón, lhabando todo quanto ancontraba po l camino.
Parou la tempestade, tan debrebe cumo tenie ampeçado.
La multidón cerrou la boca, andreitou la cabeça, anxalougou i todo mundo sguichou l mesmo tiempo, l auga que staba alhá.
Spargiu-se la multidón anquanto l diabo sfregou un uolho, se calha fui-se outra beç a falar de ls outros…

Bén ralas bezes auga!...

Paixaro amigo




Quelor
canto
sinfonie
amor
bén
ancanta
canta para mi

Música
belheza
encanto
singeleza
bén
ancanta
canta to l die

A la nuite
ne l beiral
de la jinela
ansina-me
la melodie
guapa
tue i mie

segunda-feira, 25 de maio de 2009

Pul si pul não ( stórias de an tiempos)



...pul si pul não ye melhor ir do que l lhobo las coma...
Pensou esso tiu Miguel quando terminou ir a lhebar l ganado l banho para que l lhobo nun l comisse.
Alhá se bai el cun sou ganado, caras a la çuda de l Molinico.
Chegado alhá, iba metendo las canhonas, ua por ua, cumo manda la tradiçón ne l die de San Juan i çepuis de banhadas passában pa l outro lhado de la çuda.
Al fin, faltaba la cabra. Si que la cabra tamien la podie quemer l lhobo, inda que fura cabra! Teimosa que nien ua burra, tubo que fazer mais fuorça para la botar na çuda i quando se apurcatou, fui tamien tiu Miguel a l auga, lhougo el que afinal nun tenie miedo que l lhobo l quemisse i mais que todo, nun gustaba muito de auga i inda po riba frie.
La cabra passou pa l lhado de alhá i tiu Miguel tamien, todo molhado anrebulhado na manta.
La roupa staba frie, l die soalheiro i nun bai de modas, tirou ls benairos i quedou an pelacho.
Las canhonas tubírun miedo de l que bírun, saltórun a rodiónes i cada ua scapou para sou lhado.
Tiu Miguel dezie mal de su bida, i butou-se a boziar: "Ai Jajus, mas que fajerei you agora, quien me acudirá! Ai Jajus, ai Jajus!"
Tiu Miguel tenie esse modo de falar, ousaba muito ls "js", an béç de ls "zs" i "s".
I quanto mais boziaba i abanaba l pouco que tenie, mais las canhonas fugien i se metien an to las touças que habie.
Nun tubo outro remédio que se bestir cun ls farrapos molhados, ir atrás deilhas, dar meia dúzia de assobios a ls perros i assi tornou a tener l ganado junto. La stória quedou assi meio amouchada, para que ls de la Pruoba nun l fazírun ua trobas.
Ls de la Pruoba i ls de la Speciosa nun se dában bien i andában siempre a trobas, uns ls outros.
Tiu Miguel nunca mais oulhou a dreito pala cabra i se nun la matou fui porque percisaba de l mamar l lheite, quando andaba por esse termo afuora.

sábado, 23 de maio de 2009

Spabila, gaibota!




Uolhos fixos i tristes
Miran l hourizonte
I nada beien.
An ti sólo bés las penas
Drento,sintes-te uoca.
Sós ua gaibota solitária
Que habita l mastro
De un barco a la deriba ne l mar.
Spabila-te!
Bóla para aqueillas faias,
Sal de ti
I de l tou mundo.
Nun bés que te bás a afogar
Nesse mar anfenito
Que te angulhirá
I que debrebe te botará
Pa las óndias a flutuar?
Bai gaibota!
Sál dessa einércia de muorte
Nun te entregues a la tue suorte
Pesca, come, ganha coraige
Deixa l mastro, sigue an biaige!
Bola gaibota!
Atrabessa l ouceano, pára nun coral
Oulha las augas de puro cristal.
Bai para aqueilha praia
De augas mansas
Adonde jogan ninos
Que speran por ti.
Canta gaibota!
Canta cun la tue boç rouca
I bate las alas cun fuorça
Bai a tierra, buolbe l mar.
Bai gabiota!
Bai cun ls ninos suonhar.
Spabila-te, gaibota!

quinta-feira, 21 de maio de 2009

L reissenhor camone

...lhougo se me aspareciu quando cheguei i l dei ua oulhadela por baixo de capa que este reissenhor era meio strangeiro.
Mal cheguei assomei-me a las laranjeiras para ber se recebie aquel oulor doce para angarrafar i lhebar pa la Speciosa que alhá nun tengo esses oulores. Tengo outros, mas de larajeira si nun tengo, al menos daqueilha fuorça de perfume fuorte; tengo alhá dues mas stán mi amperrunhadas de tanta gilada que l cai an riba i quaije que nien se nota l cheiro quando fluoren. Meti antón l nariç, quando quei, beio l reissenhor a oulhar-me meio çcunfiado i cun ua screncha bien feita i un pelico un pouco amarielho.
Fui-se a poner a cantar nun galhico, ampruado, cumo quien diç, nun hás-de entender l que canto. Na berdade la letra era meio arremissacada i nun la entendi mui bien. La música, guapíssema cumo la de todos ls reissenhores falén eilhes, anglés, portués ou mirandés.
Cunfirmou-me apuis Mike que habie trazido l anho passado, l pai reissenhor, de Londres.
Cousas deiqui de l Algarbe! Até yá ls reissenhores són atrabessados de "camones".
Manhana bou a ber se treino l miu anglés cul paixarico.

quarta-feira, 20 de maio de 2009

Dais-me la buossa bicicleta?


...inda l´outurdie Benigno me falou de la lhumbeirada que demos de la bicicleta del quando you era pequerrica i el la deixou ir contra la squineira de la casa de tie Marie Monteira.
Oulhai, l raio de l tonto! Mas tu nun serás meio tonto, lhebares la nina ende adelantre na bicicleta i nun teneres mais cuidado, al ponto de ires contra la squineira?
Tue mai i tu abó quedórun piores que brasaliscos! Carai, se mos matabas la nina!...
Serie por esso ou mais cierto, por naqueilha oucasión nun ser cousa para mulhieres, you nunca tube ua bicicleta.
Lhembra-se-me que houbo ua oucasión que de tanta ganica tenie dua que l pedi a tie Marie Barraqueira de la Pruoba, se me dába la deilha. Achaba you que sendo de la mie família, me la darie. Bé-la a eilha an riba de la bicicleta cun l bestido a abanar, era cumo ber ua rainha! Era la única tie que se bie pulhi a andar de bicicleta i para mi era ua cousa que me parecerie que cumbinaba cumigo.
Mas nunca cumbinou!
Spormentei a andar yá you tenie trinta i uito anhos, cun ls mius filhos, no Algarbe.
Alhá me muntórun nua bicicleta que mais adelantre bi que nun tenie trabónes i que nua decida, quando yá iba sóla, para nun bater na parede dua casa, na curba, tube que me meter por un caminho de tierra de l lhado dreito i que rapidamente decidi que l tenerie que seguir porque, sendo a chubir you haberie de parar.
I parei, si senhor, antes de ancomeçar a chubir! Quedei spetada you i la bicicleta, nun lhodrigal al lhado de un muntón de piedras.
Ls mius rapazicos, paradicos, pensórun: pronto, matou-se nuossa mai!... Nien piórun até que nun sali debaixo de la bicicleta toda anlhudrigada; cara, calçónes, xambre, pelo, todo staba cinzento i, you sali a rir que nien ua tonta!
Tornei-me a chubir i fui até casa an camino praino, outra beç seguida de Rui i Ricardo a correr, quedando todo mundo a rir-se de la macaca cinzenta que iba an riba la bicicleta.
Será normal pensar que sei andar de bicicleta, mas não! Por nun tener trabónes parei, l tiempo fui passando i agora falta-me la curaige para dar mais lhumbeiradas. L pouco que daprendi, çqueciu-se-me por falta de praticar.
Falta-me tamien ua bicicleta cun dues rodicas dels lhados cumo se fai cun ls ninos.
Yá nun tengo cuorpo nien alma para essas abenturas. Alma si, cuorpo ye que não!
Suonhos não realizados, este i outros!
Inda me bou a aponer a mais esse suonho, i poner las dues rodicas!...

segunda-feira, 18 de maio de 2009

Ben, auga!


Ben, auga!
Quiero recebir-te na rue
Abraçar-me a las tues gotas frescas
Molha-me
Recibo-te cumo se stubisse znuda.
Cumo ua árbole a pingar
Pido l aire i l sol bastante
Relhampante
Para me secar ne la rue.

Ben, auga!
Molha-me l miu pelo
Perfuma-l cun zbelo
Cun oulor a tierra que trazes.
Quiero santir l cheiro
De las flores molhadas
Rosas, lírios, lilazes
Delírios
Para me perfurmar ne la rue

Ben, auga!
Trai-me l frescor de l Outonho
Ne la Primabera stibal.
Cuntigo you quiero beilar
Quiero que seias miu par
Melodie sien eigual
Abandono
Nua dança mie i tue

Belejando


Quando faleste, fui toda oubidos
Quando me oulheste, oulhei para ti
Fuogos cruzados, oulhares perdidos
Nun barco a la bela, nua biaige.
Aire assoprando, mais do que airico
Las belas a anchir, l barco a sgubiar
I l mastro chube, siempre a medrar.
Assopra mais fuorte, a l aire pedi.
Cun las belas chenas, l barco adelantra
Chúben las óndias i el balácia.
L aire amánsia, l mastro çcansa
l barco sgúbia-se, cun eirico lhebe
.

Bén!

Ben sol!
Derretir la gelada
que se formou na nuite
i gelou ls suonhos de tanta gente.

Ben lhuna!
Traier magie, lhuç, alegrie
a la nuite scura,
adonde predura
l delor,
i la fame que se sinte.

Ben mar!
Arrecolher l sal
De las lhágrimas arramadas
An rius de tumultos
De zeiluzones, de ansultos,
De ancertezas, de berdade ousente.

Ben tu!
Bózia bien alto an cada rue,
an cada squina,
tira la mordaça
i bózia la rezon que ye mie i tue.
Defende-te
de todo l que mos amenaça,
a ti, a nós, a to la gente.

domingo, 17 de maio de 2009

Ls pormeiros foguetes de la fiesta

...hai que le cumprar un bestido a la nina, pa la fiesta de San Grigoiro! Esto dezie mie mai Ana, (mie abó materna, a quien you chamaba mãe Ana) nua feira l Naso, acumpanhada de mie madrina, la modista que scolhie l tecido a feiçon.
Çapatos inda le sírben ls que ten, cumpramos-los apuis pa l Eimbierno.
Delaidica, ajuda-me a bater l pan lebe pa la fiesta, que fiesta sien bolho nun ye fiesta, dezie mai Ana. Mie mai rezungaba;...nunca gustou de la biespora de la fiesta, nun sei porquei. Apuis até iba animando, inda beilaba que eilha era beiladeira, mas la biespora era ua zgrácia. Nun me sali a eilha que you era mi amiga de fiestas i para dezir la berdade, inda sou. Solo me sali an ser beiladeira.
Apuis, anquanto batie l bolho cun l batedor de arame, se acauso botábun ls pormeiros foguetes para anunciar la fiesta de soutordie, até quaije que se me caie l batedor de la mano.
Ah maizica, que eimoçon! Até me parece mintira cumo caberie tanta eimoçon nun corpico tan pequeinho! Chubie por mi arriba un quelubron de piel de pita, a la mistura cun rebolber de stómado i tripas, que parecie que tanta eimoçon nun cabie drento de mi.
Ah mai Ana, manhanha yá streno l bestido branco de piqué, cun lhacicos de beludo azul!
Que amportaba se ls çapatos nun acumparában por séren algo bielhos, se l bestido era tan guapo! Roubórun-lo de la berdura de l Forno adonde mie mai l deixou, para que quedara bien branquito, soutordie. Que delores tamanhos, quedar sien l bestido branco, cun lhacicos azules de beludo!...
A la pormanhana spertaba-se cun la música de l gaiteiro a tocar l´alborada i apuis habie de tocar toda la pormanhana, antes de missa, a la puorta de cada família para ls dançadores dançaren i pedíren la smola pal Santo. Era dada an alqueires de trigo ou çanteno, cunsante cada un tenie. Ls mardomos de la fiesta trazien ls sacos para anchir.
Inda se me lhembra bien daqueilhes sonidos de ls palos de ls dançadores, misturados cun l de la gaita. Nós garotos, bandos de páixaros, zde que ancomeçaba nas Eiras, até l fin de la rue l Gato, nun arredábamos pies d´alhá.
Apuis, cada un iba para sue casa a bestir l melhor traijo, para ir a missa.
Ls foguetes a anunciar l baile, ls primeiros sonidos de l altefalante colgado dua jinela que se oubien an to l redor, outra eimoçon que se arrimaba a la mie barriga!
Ah maizica, outra beç carne de pita, buoltas al almuorço antre l stómado i las tripas i alhá iba you scaleiras abaixo i solo paraba de correr quando yá stubisse acerquita de la cabina de son, cumo yá pronta para beilar, a spreitar todo, a mirar pa l tiu de l altefalante, ambergonhadica, cumo quando iba a fazer l pedido dun disco, a la nuite, yá cansadica de tanto beilar.
Cun licença dezien dous moços que, para se adebertíren, benien a zapartar las ninas!
Que anchadas que nós quedábamos, you i Catrina, porque íbamos a beilar cun dous moços!...

sexta-feira, 15 de maio de 2009

Fazer anhos

Nun ye mais un anho, cumo se diç!
Ye un ancomeçar de mais ua década...
Carai, como esso pesa! You siempre gustei de l die de ls mius anhos, zde siempre, mas l star acerca ls sessenta, fizo-me pansar muita cousa i la maior parte deilhas aborrecidas.
Nun ye l peso de la eidade que esso you nun sinto muito; hai uns anhos, quando you era nina, oubie-se dezir a la gente, "yá sou bielho, yá tengo sessenta anhos". Ye antes, tiempo de fazer baláncio de l que se fizo i eissencialmente de l que se haberie de haber feito i pa l que yá nun achamos tiempo!
Esso de baláncio, dá delores i cobradeiros de cabeça.
Bá, mas l que ye perciso ye que se báian fazendo...

quinta-feira, 14 de maio de 2009

Çpedida

...este silenço stá-me a perturbar!... Stá todo cerrado, melhor dito, todo citrado. Las casas de tan citrado que ténen todo yá nun déixan passar nada de l que ben de fuora.
Que mudança tan brusca, çque se cérran las jinelas todas i las portaladas.
Stou na sala i sinto un fungar lebe que me ben de l lhado de la cozina i solo poderá ser l frigorífico. Nó, nun puode ser que inda stá loinge. Lembra-se-me que seran ls mius oubidos que yá se quieren aquestumar al bruido de ls altemóbles de la cidade.
Ye l que se chama sufrir por antecipaçon! Oubidos masoquistas...

Percura-me, amigo




Se algun die batires a la mie puorta
I you nun te la benir a abrir
Se algun die bires la yerba muorta
I nun bires algua flor a florir
Nel canteiro ou ne la huorta
Antón amigo, you yá nun stou eiqui!

Percura-me por ende, cumo ua caminante
Agarrada a un palo para me stribar
Percura-me por ende, cabalheira eirrante
Antre scobas, estebas, siempre a caminar
Nos mius carreirones, cumo un biajante
Percura-me amigo, you ando porqui!

Percura-me nos bandos de paixaros, a cantar
Que you cun eilhes siempre cantarei
Percura-me entre las berboletas a bolar
Que entre eilhas, alegremente bolarei
Nos montes, nos prainos, siempre a beilar
Percura-me amigo, you sou deiqui!

You sou deiqui, de todas las quelores
De strielhas, de lhuna chena a relhampar
De touças, de freixos, de urzes cun flores
De carambinas, çanceinhos, gelada a tritar
De campos de trigo, chenica de oulores
Percura-me amigo, percura-me eiqui!

You sou desta tierra, adonde naci
Dun bózio retumbante, chenica de bida
You sou desta tierra, de donde sali
Adonde tornei, alegre, renacida
Sou de to l mundo, sou tamien deilhi
Percura-me amigo, you starei eiqui!

terça-feira, 12 de maio de 2009

Sonidos de Canha Rachada


Eiqui atrás screbi un testo que falaba de ls sonidos de dues gadanhas quando dous porfissionales cortában yerba.
Son lhembránçias que mos chégan atrabeç l'eimaginaçón, tanto de ls sonidos cumo de ls oulores a yerba berde cortada.
Mie mai hoije antregou-me ua gadanha para you screbir cun eilha. I que guapa scrita fiç you!
Bá mai, anton será melhor cortar la yerba toda, dixe le you.
I assi fui un cacho de la tarde a rodiones cun la gadanha!...
Stariedes a spera de agradables sonidos. Qual quei!...
La gadanha ye ruin: stá melhada, nun stá picada, falta le aquel cachico de madeira por adonde se le pega cun la mano dreita, mie mai dixo l nome mas nun se me lhembra.
Gadanha ruin i gadanheira inda pior!
Cheguemos a tirar deiqui deste huorto cinco sacos de batatas, fuora ls cachicos de freijones, alfaces i cebolhas para cedo. Çque ls freixos i uolmos de Duarte ancomeçórun a medrar, solo son raízes. Quanto mais stierco mais médran las árboles; nun se puode botar acá nada! Estas palabras dixo-las mie mai para lhougo a seguir me ralhar.
Nun segues isto todo hoije, senão manhana nun te mexes de la queluna!
You cuntinaba a segar i l que baliu fui que stubírun reissenhores a cantar i çfraçában ls sonidos de canha rachada que salírun de la gadanha para cortar aqueilha broça toda. El era yerba tumbada, oulmeiras, ourtigas, faleitos, arrozeiras, yá para nun falar de la broça que mie mai deixou quedar alhá quando podou l marmeleiro i l brimeiro i que apuis la yerba tapou. Milagre que la gadanha se melhasse!

You siempre tube un nariç mui apurado i hai cheiros que me pónen cun delores de cabeça. Hoije ls faleitos, la yerba de San Reberto i outra que nun le sei l nome, deixórun-me anté cun buntade de me aguemitar. Ye l que me acuntece quando entro ne l Café Nicola cun ls perfumes daqueilhas bielhas todas pimponas, cun las sues pieles chenas de naftalina i cun l sou perfume françés fuorte.
Ah Delaide, tu buono ar nun le dás mas assi i todo fuorça si le botas i ye l que amporta, para tirares essa merda todo deiqui.
Bá, mas bai-te alhá que esses rodiones que dás cun la gadanha ban-te a fazer mal, mulhier! Manhana acabas!
Que rapaza esta que nun fai l que you digo!
I fui-se, rezungando…

Cousas de Marisé

La nuite pide un lhumico; dízen que bai a gelar.
Tie Marizé, mie mai, diç que se stubisse la nuite scalretada que tenie que tapar ls freijones.
Yá fiç assi mais bezes; adonde starien ls freijones quando naçírun se nun le tubisse botado ua manta poriba, de nuite, eiqui atrás!?
Que debrebe medra la yerba! Inda nun hai muito tiempo que le dei ua cortadela a la de ls carreirones i yá medrou outra beç.
Quereis que bos la corte? percurei you.
Si, dá-l ua cortadela para ber se nun assobeda ls freijones.
Antón, sendo assi, corto-la toda, por causa de ls fuogos no Berano!
Ui mulhier, deixa-la alhá, que apuis quedas cun las cuostas todas sfandangadas.
You yá sei cumo ye mie mai; agora dezie-me que não i mais tarde staba a queixar-se que l huorto staba que nien se podie oulhar para el, de tanta yerba.
Cousas de mai!...

segunda-feira, 11 de maio de 2009

Besita l molino de la Senhora
























Rezas para chober i para nun chober

Stá a chober mi bien
Ua auga abençoada
Mete-se toda ne la tierra
Porque nun ye trunada

Staba todo miu seco
Andaba-se siempre a regar
E para que chubisse
Botórun-se a rezar

Rezórun l terço
Nuobe dies seguidos
Al fin Dius oubiu
Todos ls sous pedidos

Inda bien que chubiu
Dan graças a Dius
Cansórun-se a rezar
Las ties i ls tius

San Pedro anda tonto
Cun la gente a pedir
Quieren que benga
Apuis piden para s´ ir

L pior ye quando ben
Cun ua atronada
L fruto queda stroçado
I la tierra rasgada

Que nubre tan negra
Até bén a fungar
A ber se la biramos
Bámos todos a rezar

Butamos fuora la Santa
I dezimos l´ouraçón
Lhebai-mos la nubre
Tirai-mos de la afliçón

Tocamos las campanas
Yá todo mundo sabe
Ye un toque special
A ber se la nubre abre

Ponen la Santica
Pala nubre birada
A ber se nun chuobe
Senão queda molhada

La fin de l´ouraçón
Un milagre se biu
La tronada çfizo-se
I la nubre fugiu

sábado, 9 de maio de 2009

L Molino de la Senhora







Ah Alice, a beixar este camino tan al para baixo, las cruzes duolen-me mais do que sendo a chubir ou camino praino!
Fui cun estas palabras que fazimos la derradeira barreira que mos lhebou l molino de la Senhora al pie de Angueira, por caminos que nun coincie.
Yá tenie chegado mais ou menos a meio l camino, ne las mies caminadas cun la mie perra. Desta beç eilha tamien fui.
Són purende seis ou siete quilómetros, dezie Alice. Quedou de ls medir l sou tiu quando fur alhá, a peto, de mota.
Cun la perra, siempre bamos mais portegidas, nunca se sabe l que se ancontra por estes caminos, dezie Alice. You yá nun starie tan cunfiada de la eificácie de la cumpanha porque eilha ye mui afetuosa, mas bá, cumo ye grandica inda mete algun respeito.

Adelaide, bamos a caminar até l molino? Yá zde pequeinha que nun bou alhá po ls caminos. Fui muita beç an nina a lhebar alhá l saco a moler i querie alhá tornar; lembra-se-me que ua beç nua lhadeira l saco yá iba no cachaço de la burra i tube que ir a chamar l molineiro para me l poner outra beç bien, an riba.
Lhebamos ua cerrona, cun auga i un mordico i merendamos alhá.
"Bora", dixe you!
I assi scapemos onte apuis de almuorço.

Guapo, dixe, apuis de me haber queixado de las cruzes, al fondo de la lhadeira!
L rio Angueira cuorre sereno, cun auga siempre a correr i clarica.
Uns balhicos berdes adonde mos sentemos a merendar, cun un cheiro algo antranhado a caganetas, ua puonte antiga cun un puial an fierro i ls pilares aspareçan-se a románicos, al menos són guapos, de piedra. Barbaridades que se fázen an todo ls lhugares! Nós atrabessemos puls puntunicos uns puntunicos mui bien feitos, mas algo rálos i a las beçes teniemos que dar poulos.
Árboles berdicas antre cabeços, huortas adonde inda abistemos un tiu a arar cun burros, castanheiros grandíssimos ne l alto.
L´auga passa por baixo l molino, mas aqueilha auga arrodeia camino mas yá ten la piedra cun las missagras desouliadas de star parado, mas assi todo stá a spera ls sacos an riba ls burros ou an carros, para cuntinar a fazer aquilho que siempre l gustou, moler.
Bei-se-se que ten stado de letargie forçada, porque hai ua ierba mui grande a la puorta.
Ten alhá ua piedra ne la parede, cun ua aldaba, cun la era de 1247. Nun será daquel molino de xisto i granito, mas doutro qualquiera mais antigo, naquel mesmo lhugar.
La casa adonde moraban era ua rica casa,cun scaleiras del lhado naciente, un huorto ne las traseiras i loija pa ls machos.

Eilhes bibien mui bien, dixo-me mie mãe apuis an casa anquanto me cuntaba ua roseirade de cuontas.

Todo retratemos. Alice parecie ua turista! Ye mie prima, dous anhos mais nuoba que you, prima dreita de miu pai. Stubo na França i agora stá yá aposentada, eilha i l sou tiu.

Bolbimos debaixo de auga.
Nubres negras ancomeçórun a formar-se i l miu pedido a l auga, ne l poema que habie screbido nel miu blog an portués, fui atandido.
Pedie you a l auga que me molhásse ne la rue!
Y molhou!...
Haberie molhado inda mais se nun mos tebissemos arrecolhido an baixo dun spineiro que mos serbiu de guarda chuba.
Na berdade nun teniemos muito para molhar; íbamos pouco bestidas, para quedarmos cun ar de praia.
Bimos apuis que l pie de la Speciosa las baletas inda habien corrido, seinha que inda arregou un cachico ls tomates que you habie puosto ne la hourta, ne l die atrás.
Para alhá chubiu pouco mas assi i todo dou para sentir l oulor a tierra molhada i para ls nuossos braços quedáren cun piel de pita, ls uolhos mais houmedecidos i feliçes de tanto ber.

Cumo diç mie mãe: Quien pide auga, pide merda!
Cunfirmei you este dito desideiro, cun l poema a pedir auga!...

L grilho afeito


Un grilhico antrou
pal miu chupón
Mas que fágo you agora
mas que situaçón

Nun quiero fazer lhume
cun miedo de l queimar
Mas you tengo tanto friu
stou toda a tritar

Quando entro an casa
pón-se lhougo a cantar
Assómo-me pa l ber
nun sou capaç de l achar

Póngo-l ua alfacica
i bai debrebe a quemer
apuis you assómo-me
i bai-se lhougo a scunder

Mi mãe yá me dixo
qu´eilles ruoban la roupa
nun baias grilhico
que you tengo mi pouca

A la cantiga de l grilho
yá stou mi afeita
se el se me scapa
medra-me ua maleita

Nun te baias grilhico
ye tue amiga que te chama
se acauso tenes friu
bai comigo pa la cama

Arquivo do blogue